Ο Εθνικός Κήπος, είναι ένα σπουδαίο δείγμα αρχιτεκτονικής τοπίου του 19ου αιώνα (αγγλικού ρυθμού), που έχει καταφέρει να διατηρήσει αναλλοίωτα τα βασικά χαρακτηριστικά του. Η αίσθηση του φυσικού τοπίου, η παρουσία του πολύπλοκου ελικοειδούς δικτύου μονοπατιών, οι φυτικές ενότητες, η έντονη παρουσία του νερού, τα μικρού μεγέθους παρτέρια με ανθόφυτα ή χλοοτάπητες, οι ιστορικές φυτεύσεις του, κυριαρχούν έως σήμερα και δημιουργούν μια όαση στο κέντρο της Αθήνας , ένα σημαντικό πόλο έλξης μικρών και μεγάλων, Ελλήνων και ξένων επισκεπτών.
Η εξέλιξη και η πορεία του συνδέεται άμεσα με την ίδρυση του σύγχρονου ελληνικού κράτους και με την ανάπτυξη της Αθήνας σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα και η σπουδαιότητα του ξεπερνά τα όρια της χώρας μας.
Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1839 και θεωρείται το πιο πετυχημένο έργο της Βασίλισσας Αμαλίας. Είναι ο μοναδικός ιστορικός κήπος της χώρας και ο πρώτος διαμορφωμένος χώρος πρασίνου της Νεότερης Ελλάδας και στα πρώτα χρόνια της ύπαρξης του, αποτελούσε τον κήπο του Παλατιού (σημερινό κτήριο της Βουλής των Ελλήνων). Το 1923 χαρακτηρίστηκε κρατικός και το 1927 ιδρύθηκε το ΝΠΔΔ « Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών – Εθνικός Κήπος», το οποίο λειτούργησε έως το 2004. Έκτοτε, και για συνολικά 95 χρόνια, ο Δήμος Αθηναίων έχει την ευθύνη διαχείρισης του Εθνικού Κήπου. Το 2011 ο Κήπος χαρακτηρίστηκε επισήμως Ιστορικός Τόπος βάσει σχετικής απόφασης του Υπ. Πολιτισμού (ΦΕΚ τ. ΑΑΠ 49/23.03.2011).
Πρόσβαση
Ο Εθνικός Κήπος είναι ανοικτός για το κοινό καθημερινά από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου και οι επισκέπτες έχουν πρόσβαση σε αυτών μέσω των εισόδων του. Η πρόσβαση σε ΑΜΕΑ είναι δυνατή από τις εισόδους του Κήπου (εξαιρούνται οι είσοδοι Βας. Σοφίας και Ζαν Μορέα), ενώ η κυκλοφορία εντός του Κήπου είναι άνετη και ευχάριστη. Σε έκτακτες περιπτώσεις ή για λόγους ασφαλείας ή για οποιαδήποτε άλλη αιτία, το ωράριο λειτουργίας τροποποιείται. Στην περίπτωση αυτή αναρτώνται σχετικές ανακοινώσεις στις εισόδους με σκοπό την ενημέρωση των επισκεπτών ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Επικοινωνία
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 7215019, 210 7214897
Παιδική Βιβλιοθήκη Εθνικού Κήπου : 210 3236503
Email: [email protected]
Τα φυτά του Κήπου
Στον Εθνικό Κήπο συναντά κανείς όλα σχεδόν τα είδη βλάστησης : Δένδρα, αειθαλή και φυλλοβόλα, θάμνους, πολυετή ποώδη φυτά, αναρριχώμενα, παχύφυτα και κάκτους, ετήσια ανθόφυτα, χλοοτάπητες, φυτά εδαφοκάλυψης, κα. Η βλάστηση του Κήπου περιλαμβάνει πολλά τυπικά μεσογειακά είδη, αλλά χαρακτηρίζεται από τη μεγάλη αναλογία ξενικών ειδών. Η Βασίλισσα Αμαλία, κατά τη αρχική διαμόρφωση του Κήπου, χρησιμοποίησε πολλά ξενικά είδη, τα οποία στη συνέχεια καθιερώθηκαν ως σημαντικά φυτά για την ελληνική κηποτεχνία.
Τα πιο χαρακτηριστικότερα είναι:
Ιστορικές Φυτεύσεις
Οι ιστορικές φυτεύσεις του Εθνικού Κήπου, οι φυτεύσεις δηλαδή των δύο πρώτων δεκαετιών της δημιουργίας του, προσδίδουν ιδιαίτερη αξία σε αυτόν και συνδέουν το παρελθόν του Κήπου και της Αθήνας, με το παρόν και το μέλλον. Τα πιο χαρακτηριστικά παράδειγματα ιστορικών φυτεύσεων είναι φυσικά οι ουασιγκτώνιες της κεντρικής εισόδου, ορισμένα μεγάλα πεύκα, συστάδες κυπαρισσιών, γιούκα, πτελέες, πλατάνια, γλυσίνες, γλεδίσχιες και πολλά αλλά διάσπαρτα φυτά σε όλη την έκταση του Εθνικού Κήπου.
Τα ζώα
Στον Εθνικό Κήπο βρίσκουν καταφύγιο, φωλιάζουν και αναπαράγονται ελεύθερα αρκετά είδη πανίδας. Οι συνθήκες της πυκνής βλάστησης, η έντονη παρουσία νερού, το γεγονός ότι ο Κήπος κλείνει κατά τις βραδινές ώρες, διατηρώντας συνθήκες ηρεμίας και ελάχιστης όχλησης, τον έχουν μετατρέψει σε ένα πολύ σημαντικό αστικό βιότοπο. Έτσι λοιπόν οι επισκέπτες του Κήπου δε θα πρέπει να χάσουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν τη μεγάλη ποικιλία ζώων που ζουν είτε ελεύθερα, είτε στην μικρή ζωοπτηνολογική συλλογή στο κέντρο του Κήπου.
Πουλιά
Παπαγάλους
Τσαλαπετεινοί
Πάπιες
Χήνες
Παγώνια
Μικρά ζώα
Χελώνες
Σκίουροι
Κουνέλια
Αίγαγροι
Ζώα του νερού
Νεροχελώνες
Ψάρια
Φρύνοι
Το νερό
Το νερό με την κυρίαρχη παρουσία στον Εθνικό Κήπο, διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην καθημερινή λειτουργία του. Καλύπτει συνολικά τις ανάγκες άρδευσης της υπάρχουσας βλάστησης, βελτιώνει τους βιοκλιματικούς δείκτες εντός του Κήπου, αλλά παράλληλα αποτελει ένα σημαντικό παράγοντα χαλάρωσης και αναψυχής των επισκεπτών. Το σύστημα λιμνών, τα υδάτινα στοιχεία και σιντριβάνια, καθώς και εκτεταμένο δίκτυο πέτρινων αρδευτικών αυλάκων, βρίσκονται κατανεμημένα σε όλη την έκταση του Εθνικού Κήπου. Η κυρία πηγή νερού του Εθνικού Κήπου, εξακολουθεί να είναι το Πεισιστράτειο Υδραγωγείο, το οποίο ουσιαστικά είναι μια υπόγεια συλλεκτήρια στοά στο φυσικό έδαφος, του 6ου αι. π.Χ., μήκους 6,5 χλμ, σε βάθος 10-12μ που αρχίζει να υδρομαστεύει από τη βάση του λόφου του Αγ. Ιωάννη του Θεολόγου (Υμηττός, πάνω από του Παπάγου). Στη συνέχεια ακολουθεί την κοίτη του Ιλισσού, περνάει από την πλατεία του Αγ. Θωμά και τον Εθνικό Κήπο και καταλήγει στην αρχαία Αγορά, την οποία και ύδρευε στην αρχαιότητα. Υπολογίζεται ότι εισέρχεται καθημερινά σημαντική ποσότητα νερού (περίπου 1000-1200 κ.μ.) στη λίμνη επί της λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας και μια επιπλέον ποσότητα σε κεντρικό σημείο του ΕΚ. Το νερό αυτό διανέμεται σε όλη την έκταση του Κήπου (μέσω επιφανειακών αυλακιών και υπόγειου δικτύου) με κύριο σκοπό το πότισμα και την τροφοδοσία των λιμνών, αλλά και την αισθητική αναβάθμιση και την αναψυχή των επισκεπτών.